Денга треска - Сао Томе и Принсипе 26 мај 2022 година Преглед на состојбата На 13 мај 2022 година, Министерството за здравство (МЗ) на Сао Томе и Принсипе ја извести СЗО за епидемија на денга во Сао Томе и Принсипе. Од 15 април до 17 мај, пријавени се 103 случаи на денга треска и нема смртни случаи. Ова е првата пријавена епидемија на денга во земјата. Опис на случаите Од 15 април до 17 мај 2022 година, пријавени се 103 случаи на денга треска, потврдени со брз дијагностички тест (RDT), и нема смртни случаи од пет здравствени области во Сао Томе и Принсипе (слика 1). Поголемиот дел од случаите (90,87%) се пријавени од здравствениот округ Агуа Гранде, проследено од Мезочи (7,7%), Лобата (4,4%); Кантагало (1,1%); и Автономниот регион Принсипе (1,1%) (слика 2). Најчесто засегнати возрасни групи беа: 10-19 години (5,9 случаи на 10 000), 30-39 години (7,3 случаи на 10 000), 40-49 години (5,1 случај на 10 000) и 50-59 години (6,1 случај на 10 000). Најчести клинички знаци беа треска (97,94%), главоболка (78,76%) и мијалгија (64,62%).
Слика 1. Потврдени случаи на денга во Сао Томе и Принсипе до датумот на известување, 15 април до 17 мај 2022 година
Подгрупа од 30 примероци потврдени со RDT беа испратени во меѓународна референтна лабораторија во Лисабон, Португалија, кои беа примени на 29 април. Понатамошното лабораториско тестирање потврди дека примероците се позитивни за рана акутна инфекција со денга и дека доминантен серотип е серотип 3 на вирусот на денга (DENV-3). Прелиминарните резултати укажуваат на можноста за присуство на други серотипови во рамките на серијата примероци.
Предупредување за појава на денга треска првично беше активирано кога беше пријавен сомнителен случај на денга треска во болница во Сао Томе и Принсипе на 11 април. Овој случај, кој се јавил со симптоми што укажуваат на инфекција од денга треска, имал историја на патувања и подоцна му била дијагностицирана инфекција од денга треска.
Слика 2. Распределба на потврдени случаи на денга во Сао Томе и Принсипе по округ, од 15 април до 17 мај 2022 година
Епидемиологија на болеста
Денгата е вирусна инфекција која се пренесува на луѓето преку каснување од заразени комарци. Денгата се јавува во тропските и суптропските клими низ целиот свет, главно во урбаните и полуурбаните области. Примарните вектори кои ја пренесуваат болеста се комарците Aedes aegypti и, во помала мера, Ae. albopictus. Вирусот одговорен за предизвикување на денга се нарекува вирус на денга (DENV). Постојат четири серотипови на DENV и можно е да се инфицирате четири пати. Многу инфекции со DENV предизвикуваат само блага болест, а над 80% од случаите не покажуваат симптоми (асимптоматски). DENV може да предизвика акутна болест слична на грип. Повремено, ова се развива во потенцијално смртоносна компликација, наречена тешка денга.
Одговор на јавното здравство
Националните здравствени власти започнаа и преземаат следниве мерки како одговор на епидемијата:
Одржување неделни состаноци меѓу Министерството за здравство и СЗО за дискусија на техничките аспекти на епидемијата
Развиен, валидиран и дистрибуиран план за одговор на денга
Спроведување мултидисциплинарни епидемиолошки истражувања и активно откривање на случаи во неколку здравствени области
Спроведување ентомолошки истражувања за идентификување на местата за размножување и спроведување мерки за замаглување и намалување на изворот во некои погодени локалитети.
Објавување дневен билтен за болеста и редовно споделување со СЗО
Организирање на распоредувања на надворешни експерти за зајакнување на лабораториските капацитети во Сао Томе и Принсипе, како и други потенцијални експерти како што се управување со случаи, комуникација на ризик, ентомологија и контрола на вектори.
Проценка на ризик од СЗО
Ризикот на национално ниво во моментов се проценува како висок поради (i) присуството на векторот комарци Aedes aegypti и Aedes albopictus; (ii) поволна средина за размножување на комарци по обилните дождови и поплави од декември 2021 година; (iii) истовремени епидемии на дијареални заболувања, маларија, COVID-19, меѓу другите здравствени предизвици; и (iv) намалена функционалност на санитарните системи и системите за управување со вода во здравствените установи поради структурни оштетувања по обилните поплави. Пријавените бројки веројатно се потценети бидејќи голем дел од случаите на денга се асимптоматски, а постојат ограничувања во капацитетот за спроведување надзор и дијагностицирање на случаи. Клиничкото управување со тешки случаи на денга е исто така предизвик. Свеста на заедницата во земјата е ниска, а активностите за комуникација со ризикот се недоволни.
Целокупниот ризик на регионално и глобално ниво е оценет како низок. Веројатноста за понатамошно ширење од Сао Томе и Принсипе во други земји е малку веројатна бидејќи земјата е остров кој не дели копнени граници и за тоа би било потребно присуство на подложни вектори.
• Совет од СЗО
Откривање на случаи
Важно е здравствените установи да имаат пристап до дијагностички тестови за откривање и/или потврдување на случаи на денга.
Здравствените центри на надворешните острови Сао Томе и Принсипе треба да бидат запознаени со епидемијата и да им бидат обезбедени RDT тестови за откривање на случаи.
Управување со вектори Активностите за интегрирано управување со вектори (IVM) треба да се зајакнат за да се отстранат потенцијалните места за размножување, да се намалат популациите на вектори и да се минимизира индивидуалната изложеност. Ова треба да вклучува стратегии за контрола на ларви и возрасни вектори, како што се управување со животната средина, намалување на изворот и мерки за хемиска контрола.
Мерки за контрола на вектори треба да се спроведат во домаќинствата, работните места, училиштата и здравствените установи, меѓу другото, за да се спречи контактот вектор-лице.
Треба да се иницираат мерки за намалување на изворите поддржани од заедницата, како и надзор на вектори.
Мерки за лична заштита
Се препорачува употреба на заштитна облека што ја минимизира изложеноста на кожата и нанесување репеленти што можат да се нанесат на изложена кожа или на облека. Употребата на репеленти мора да биде во строга согласност со упатствата на етикетата.
Мрежите за прозорци и врати, како и мрежите против комарци (импрегнирани со инсектицид или не), можат да бидат корисни за намалување на контактот меѓу векторот и човекот во затворени простори во текот на денот или ноќта.
Патување и трговија
СЗО не препорачува никакви ограничувања за патување и трговија во Сао Томе и Принсипе врз основа на моментално достапните информации.
Дополнителни информации
Информативен лист на СЗО за денга и тешка денга треска https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dengue-and-severe-dengue
Африканска регионална канцеларија на СЗО, Информативен лист за денга треска https://www.afro.who.int/health-topics/dengue
Регионална канцеларија на СЗО за Америка/Панамериканска здравствена организација, Алатка за дијагностицирање и нега на пациенти со сомнителни арбовирусни заболувања https://iris.paho.org/handle/10665.2/33895
Цитирана референца: Светска здравствена организација (26 мај 2022 година). Вести за епидемии на болести; Денга во Сао Томе и Принсипе. Достапно на: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON387
Време на објавување: 26 август 2022 година